YÖNEYLEM Araştırması Serüvenim, Bir Bilimsel Geliş
Prof. Dr. Halim DOĞRUÖZ
Endüstri Mühendisi
2010-04-15 00:00:00
Mühendislik Mimarlık Öyküleri 4
YÖNEYLEM ARAŞTIRMASI
TMMOB
978-9944-89-975-8
|
Herbert Alexander Simon, ekonomi dalında Nobel ödülü almış bir bilim adamı, The Sciences of The Artificial (Yapayın Bilimleri) adlı kitabında, Yapay tanımlamasıyla insan yapısı sistemleri ve bunların önemli bir bölümü olan mühendislik yapılarını söz konusu ediyor. Ve bu incelemesinde geleneksel mühendislikte bu yapıların doğayla ‘interface’ (arakesiti)’nde bilimsel olduğunu, fakat insanla arakesiti’nde bilimsel olmadığını söylüyor. Malum bu yapay sistemler insan içeriyor ve insana hizmet için yapılıyor. Onun için insanla arakesiti doğayla olduğu kadar, hatta belki de daha önemli. Ancak arkadan ekliyor, 20. asırda bu alanda da bilimsel gelişmeler var. Karar ve Değer Teorileri, Oyunlar Teorisi, Organizasyon Teorileri, ‘Management Science’ (Yönetim Bilimi), tasarım bilimi gibi gelişmeler var. Bunlar arasında önemli biri de ‘Operational Research’ (YÖNEYLEM ARAŞTIRMASI), İkinci Dünya Savaşında geliştirilmiş bir Bilim, başladıktan sonra bundan önce saydıklarımızı da kapsamına alan bir bilim. Geleneksel olarak, yapılar (sistemler) tasarımlarken, inşa ederken ve teknolojiler geliştirirken ve bu sistemleri işletirken, mühendisin bilimsel dayanağı bildiğimiz gibi Fizik, Kimya ve Bunların Türevleri (Mekanik, Akışkanlar Mekaniği, Katı Hal Fiziği, Organik Olan Veya Olmayan Kimya vb) ve Matematik idi. Şimdi bunlara Karar ve Değer Teorileri, Oyunlar Teorisi, Organizasyon Teorileri, ‘Management Science’ (Yönetim Bilimi), tasarım bilimi ve de “YÖNEYLEM ARAŞTIRMASI” eklendi. ‘Operational Research’ (YÖNEYLEM ARAŞTIRMASI), İkinci Dünya Savaşında İngiltere’de doğdu ve geliştirildi ve bu gelişim 1956’dan itibaren ülkemize transfer edildi. Bu transfer’e hasbelkader bendeniz de katılmış oldum.
İşte bu yazı bu katılımın öyküsünü özetliyor. |